domingo, 22 de agosto de 2010

Cultura gallega. Uxío Novoneyra.


No sé si Uxío Novoneyra compartiría el contenido de este texto. Pero creo, al menos, que mostraría cierto respeto intelectual a toda línea de pensamiento surgida de una reflexión honesta. He tenido ocasión de dialogar extensamente con Uxío Novoneyra Rei, hijo del genial poeta y heredero de su inagotable talento. No coincidimos en algunas ideas, pero creo que sí en algo fundamental: la conversación, relajada o intensa, regada sea con cafeína o con alcohol, según la hora, mueve a la reflexión, y de ahí vienen las conclusiones, incluso la reafirmación de las mismas y ocasionalmente alguna claudicación obligada por la fuerza de la razón. 

Uxío Novoneyra Rei me ha honrado con un magistral prólogo a mi obra "La Loca Historia de Pontevedra" (del epiloguista Manel Loureiro habremos de hablar, así como de la ilustradora Marga Millán. En cuanto a Jano, autor de la portada ya hemos hablado y seguiremos haciéndolo).

Yo he dicho ya y  repito, que Novoneyra Rei está llamado a convertirse en una referencia ideológica para quienes creen en una Galicia como nación, y en un difícil contrincante para quienes no creen en ella. Apuntemos esta fecha y este vaticinio y recordémoslos en unos años.

De entre lo mucho que debo a Novoneyra Rei destacaré el conocimiento del mejor discurso que se ha pronunciado en la Historia de Galicia. Se lo debemos a su padre. Publiqué yo hace poco una de las innumerables versiones de "Grândola Vila Morena" una hermosa canción, un himno internacionalista, como lo define Uxío. Al día siguiente, tomando un café, supe por él que su padre se había encargado de la adaptación al gallego de la letra de tan magna obra. Y me llevó a las oficinas de Rei Zentolo. Me encerró allí y me puso el vídeo que veremos a continuación. Uxío Novoneyra, ya anciano, nos habla, en el 25 aniversario de Grândola, del significado de esa canción, de la Revolución de los Claveles, de la fraternidad verdadera, sin garigolos ni disfraces. Eso es Galicia, la Galicia que, querámosla como la queramos, todos queremos. 

Un orador de los de antes, un hombre apasionado, enamorado de los suyos, cercano, un hombre de su pueblo, de su nación y de todos los que aman la convivencia. Ése era Novoneyra, quien transmite una oleada de emociones con nada más que la palabra, quien nos demuestra lo sencillo que puede resultar el entendimiento, incluso sobre el desacuerdo. Y si tuviésemos hoy unos cuantos como él, qué facil nos resultaría hablar. Amigas y amigos, Uxío Novoneyra. Escuchémoslo y lloremos, o no seamos humanos:

15 comentarios:

  1. Impresionante Novoneyra recitando Grándola. Emocionante para calquera. Grazas por colgar ese enlace.

    ResponderEliminar
  2. Moi boa esta nova entrada. Ainda que o día das letras estivo adicada este ano a U. Novoneyra, creo que tí dasnos un enfoque novo a este gran poeta: o de recitador, dos que poñen os pelos de punta ca alma coa que recitan. Serva tamén de recordo a eses homes e mulleres que ata aínda non fai tantos anos adicábanse a recitar historias polos pobos cando non había distraccións que tiveran que enchufarse á electricidade.

    ResponderEliminar
  3. "Escuchémoslo y lloremos, o no seamos humanos"
    ¡Si, señor, Glub! Qué bien escribes cuando quieres.

    ResponderEliminar
  4. Grândola, vila morena
    Terra da fraternidade,
    O povo é quem mais ordena
    Dentro de ti, ó cidade.
    Dentro de ti, ó cidade
    O povo é quem mais ordena,
    Terra da fraternidade
    Grândola, vila morena.

    Em cada esquina um amigo
    Em cada rosto igualdade,
    Grândola, vila morena
    Terra da fraternidade.

    Terra da fraternidade
    Grândola, vila morena
    Em cada rosto igualdade
    O povo é quem mais ordena.

    À sombra duma azinheira
    Que já não sabia a idade
    Jurei ter por companheira
    Grândola a tua vontade.

    Grândola a tua vontade
    Jurei ter por companheira,
    À sombra duma azinheira
    Que já não sabia a idade.

    Escoitar a Novoneyra recitando Grândola é unha das cousas máis fermosas que teño feito. Grazas, Novoneyra.

    ResponderEliminar
  5. Interesantísima persona para debatir con ella.
    Yo opino que ningún político nos debe decir como sentimos nosotros a Galicia, si como nación, como patria, país o tierra (como siempre señalaba Rosalía de Castro). Esto es algo que cada uno de nosotros lo vive como quiere y en donde cualquier postura es perfectamente comprensible.

    Me gustaría saber que opina Novoneyra hijo de ese rechazo que siempre mostró su padre hacia el Instituto da Lingua y hacia la Asociaciación Galega da Lingua.
    Decía Uxío:
    “Cómo pretenden que se vaia entender e que vaiamos loitar por unha lingua que non é patria de ninguén? Por eso, ós que verdadeiramente falan galego, ós que solo falan galego, ós que sempre falan galego chegaron a facerlles crer que non o saben falar.”

    “Rexeito o Galego Oficial, rexeito a normativa reintegracionista oposta a el e non menos encorsetada e con olor a falsa e a non-patria. Ambas quitáronlle a color, o sabor i a aventura a moita da Literatura Galega”

    Un extenso debate silenciado desde la RAG y otras esferas. Para mí el verdadero causante de la pérdida de hablantes. La lengua es del pueblo y ella es la dueña y guardián que nos la trajo hasta el siglo XXI.
    Echarle la culpa a éste o aquel decreto es negar la realidad y reafirmarse en la imposición de un idioma distinto al de nuestros devanceiros.
    Abracemos el galego y no al galegués.

    Un saludo

    ResponderEliminar
  6. “Cómo pretenden que se vaia entender e que vaiamos loitar por unha lingua que non é patria de ninguén? Por eso, ós que verdadeiramente falan galego, ós que solo falan galego, ós que sempre falan galego chegaron a facerlles crer que non o saben falar.”

    “Rexeito o Galego Oficial, rexeito a normativa reintegracionista oposta a el e non menos encorsetada e con olor a falsa e a non-patria. Ambas quitáronlle a color, o sabor i a aventura a moita da Literatura Galega”

    Por mi parte, suscribo hasta la última coma del texto anterior, Sísar. Novoneyra era una referencia intelectual, no política, para el nacionalismo. Él siempre se dirigía al pueblo, jamás a los políticos. Supongo que el hijo puede seguir ese camino, pues te aseguro que es un intelectual de gran altura, aunque eso lo decidirá él. Sé que tiene las ideas muy claras sobre cómo debería reformularse el nacionalismo a partir de sus referencias históricas y teóricas. Y lo hace desde una posición respetuosa y por tanto respetable. Ante todo es una persona dialogante a la que te presentaré cuando vengas. Te juro que vale la pena.
    Denosiña, Coco, Galizán, gracias por vuestra fidelidad. Anónimo, lo mismo por el elogio.

    ResponderEliminar
  7. Confieso que he llorado con las palabras de Novoneyra. Soy humana.

    ResponderEliminar
  8. Recientes entradas en el blog de Xesús López abordan al completo estos mismos temas relatados por Sísar. Novoneyyyyyyyyyyra decía lo que sentía el pueblo respecto al idioma. Eso no gustaba, tampoco la Y griega de su apellido. A fala e ceibe. Me gusta mas "graciñas" que "grazas", pero me encanta "Dios cho paje".

    ResponderEliminar
  9. Que ninguén nos pretenda confundir. Certo que o discurso de Novoneyra era mais social que político, pero Novoneyra era nacionalista e de esquerdas. Os desacordos que tiña con certos sectores do nacionalismo ou da intelectualidade sobre a língua, por exemplo, non significan que él renunciara á sua lingua ou á unha Galicia Ceibe. Mesmo podemos decir da Y do seu apelido.
    Será cousa de lembrar que a normalización do Galego contra a que él falaba era cousa do PP naqueles tempos? Él o que defendía era a liberdade para que os galegofalantes non tiveran que renunciar a ese Galego en prol de outro Galego imposto por académicos. Pero sempre en Galego.Poucos defenderon a nosa língua como Novoneyra.

    ResponderEliminar
  10. Non vexo contradicción por ningures.

    “Rexeito o Galego Oficial, rexeito a normativa reintegracionista oposta a el e non menos encorsetada e con olor a falsa e a non-patria. Ambas quitáronlle a color, o sabor i a aventura a moita da Literatura Galega”

    É unha clara defensa a unha lingua secular e a unha patria galega na que creía Novoneyra. Ese galego imposto tiña olor a non-patria. En contraposición, o galego do pobo tiña olor a patria. Eso era o que defendía quen era o poeta do pobo e da patria galega. Podemos compartir ou non esa liña de pensamento, pero non desvirtuala nin utilizala nun sentido oposto ao que lle quixo dar Novoneyra. A ver se imos a acabar decindo que Novoneyra era o poeta da dereita españolista. Era o que nos faltaba. Nese senso, estou máis dacordo co anónimo das 00:49.
    Certo que, como din Sísar ou R.Pedras ese discurso podía non gustar en certos sectores do nacionalismo academicista, pero non por eso Novoneyra era menos nacionalista. Quezabes, que diría él, foi o intelectual máis nacionalista que deu Galicia.
    Outra cousa é que certos sectores antinacionalistas pretendan apropiarse do discurso de Novoneyra, algo que o poeta rexeitaría de cheo.
    Eu penso que, por riba de todo, Novoneyra era un tío que tiña unha gran honestidade e que decía aquelo que pensaba, gustara ou non, pero sempre dende unha posición de Galicia-patria.

    ResponderEliminar
  11. Non séi que me pasa, non son humano, non choréi.
    Alegréime de escoitar a Uxío, gustóume e me fixo pensar e lembrar moitas vivenzas pero, non, non son humano.
    Glub, coma sempre, te superas e nos presentas temas daquí e dalá, serios e profundos ou lixeiros e cómicos, de todo un pouco, como en botica.
    Espero a seguinte entrada.

    ResponderEliminar
  12. Santano, voltamos ás andadas. Que fas desperto ás 4:51? Dende logo non eres humano. Unha aperta.

    ResponderEliminar
  13. Que tristura, ver a Novoneyra utilizado pola dereita para atizar ó nacionalismo. Glub, tes toda a razón. A este paso, o poeta do Courel, do pobo galego e da patria galega parescerá o poeta da dereita españolista. Da noxo.

    ResponderEliminar
  14. GALICIA digo eu ún di GALICIA
    GALICIA decimos todos GALICIA
    hastr’os que calan din GALICIA
    e saben sabemos

    GALICIA da door chora á forza
    GALICIA da tristura triste á forza
    GALICIA do silencio calada á forza
    GALICIA da fame emigrante á forza
    GALICIA vendada cega á forza
    GALICIA tapeada xorda á forza
    GALICIA atrelada queda á forza

    libre pra servir libre pra servir
    libre pra non ser libre pra non ser
    libre pra morrer libre pra morrer
    libre pra fuxir libre pra fuxir

    GALICIA labrega GALICIA nosa
    GALICIA mariñeira GALICIA nosa
    GALICIA obreira GALICIA nosa
    GALICIA irmandiña
    GALICIA viva inda
    recóllote da TERRA estás mui fonda
    recóllote do PUEBLO estás n’il toda
    recóllote da HISTORIA estás borrosa

    recóllote i érgote no verbo enteiro
    no verbo verdadeiro que fala o pueblo
    recóllote pros novos que vein con forza
    pros que inda non marcou a malla d’argola
    pros que saben que ti podes ser outra cousa
    pros que saben que o home pode ser outra cousa

    sabemos que ti podes ser outra cousa
    sabemos que o home pode ser outra cousa


    Novoneyra era ante todo un humanista, y su idea del nacionalismo estaba a años luz del nacionalismo que tenemos hoy. El día que el nacionalismo gallego sea parecido al que propone Novoneyra en este poema yo seré el primer nacionalista. Yo creo en esa propuesta casi utópica de Novoneyra. Lamentablemente, nigún partido hoy día asume el verdadero nacionalismo racional y humanista de Uxío Novoneyra. Supongo, o quiero creer que Novoneyra Rei propone lo mismo que el padre y que a eso te refieres, Rodrigo, cuando hablas del hijo como una futura referencia para el nacionalismo. Dios te oiga.

    ResponderEliminar