OS PALABROS

Por Femia Castradora

Hoxe vou recapasitar sobre a evolusión da nosa linghua e de coma esa evolusión é síntoma da vivesa que ten.

Vos diredes: pois non sei se ti eres a quen de falar diso. Ghrave erro, falar pode falar quen queira. É verdade que o meu ghalegho non é o que se dí un ghalegho de libro, que non tenho nada na súa contra, todo o contrario. Paréseme moi ben, soio que eu quero espresarme no ghalegho que ouvin e aprendín na aldea. Son unha integhrista da línghua.

Ghústanme os palabros,  fonte de sabedoría popular. (Sabedoría, fermoso palabro, esta non a vou a espricar):

Mondarina: orixinariamente mandarina. Qué pasou con este palabro? é un produto da fusión da mercadotenia e a rasón. Fai tempo, cando non había mondarinas en Ghalisia, cheghou un mercader dos que ían polos pobos vendendo os seus produtos. Estaba a introdusir a mondarina en todos os lughares onde non había.

O fulano en cuestión era valensiano. Coma cualidades do produto o home destacaba a dulsura do sumo, o pequenas  que son, que as podes levar no peto sen que a súa voluminosidade estraghe o porte ghalhardo do portador, cousa que soe pasar coas laranxas, moito máis ghrandes. Levar tres laranxas repartidas polos petos da vestimenta é coma se foras un ghremlin resén molhado reprodusíndose. Coa mondarina non pasa.

E outra cousa que caraterisa á mondarina, e de ahí sae a derivasión, é que se monda coma dios. Mesmo os rapases pequenos poden faselo. Entón temos mandarina que se quita a monda coma dios= mondarina.

Retonda: Antes mal chamada rotonda.  Ista é de nova creasión, xa que antes nos nosos caminhos non había diso. Aghora vas por calquer estrada e atopas moitas. Hai unha proporsión, botada a olho, de unha retonda por cada des quilómetros.

Quén inventou a retonda nas estradas? Moi fásil: foi un home que levou un gholpe na cabesa e estivo varios meses sen conhesemento. Ó despertar, a familia deuse conta de que non quedara ben e que iban ter que faser algho pola vida laboral do home, que se lhe conseghían un trabalho ata podería casar e ter filhos, levaría unha vida normal. Coma conhesían a alghén dun ministerio e de aquela levábase o do enchufe casiquil, alá o meteron.

Co paso do tempo, a suma de trienios e vendo que ó home ghustábalhe moito ponher selhos nos papeis ofisiais, e mais todavía dende que os hai automáticos, desidiron subirlhe a categhoría. O home era un amante do idioma morse e dos estraterrestes. Desidíu que nada milhor que as estradas para ponhernos en contato con seres de outros planetas a través dos puntos e ghións que ía debuxar víndose dende  as alturas (----o-----o---o--o------o) Unha cousa paresida as linhas de Nasca.

Rotonda, redonda, retonda. Esa foi a evolusión  lóxica.

Penícula: un cacho palabro onde os haxa, naturalmente o que sinifica é película de contidos esplísitamente pornoghráficos. Palabro patrosinado por Pacopalhas, o solteiro de ouro da aldea. Película, pene, penícula.

Hai mais palabros: alquilino (home ou mulher que vive de alughuer, eiquí vemos craramente un espanholismo adatado. Inquilino, alquiler, alquilino), todas elas fermosas e das que temos que usalas coa debida dignidade, có orghulho de ter una linghua viva. E se alghén non sabe valorar isto, non vos preocupedes, haiche moita falta de inorancia.

Apertas.